«علم به دور از سوگیری؛ آرمان است نه واقعیت. وقت آن رسیده با عینک تردید به علم بنگرید.»
گزارشگر: مهتاب دمیرچی
اولین رید نویسنده کتاب «علم و تبعیض جنسیتی» نگاهی منتقدانه به علوم تجربی دارد و به بررسی نگرش دانشمندان در زمینه تبعیض جنسیتی پرداخته است وی معتقد است اینکه علم نگاه عاری از نگرش تبعیض جنسیتی است؛ یک آرمان است نه واقعیت.
خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)
همه ما انتظاراتی از علم داریم و شاید اغلب انسانها به ویژه در دنیای کنونی علم را بیطرفانهترین عنصر جوامع بشری بدانیم؛ اما وقت آن رسیده با کمی تردید به نظریات و تئوریهای علمی بنگریم و باید کمی امیدمان را از این بیطرفانه بودن از دست بدهیم؛ اولین رید نویسنده و دانشمند آمریکایی معتقد است، علم به دور از سوگیری؛ آرمان است نه واقعیت. کتاب «علم و تبعیض جنسیتی» نوشته این نویسنده با ترجمهی ایرنا محیالدینبناب از سوی نشر آموت تابستان امسال روانه کتابفروشیها شد.
این اثر نگاهی منتقدانه به علوم تجربی دارد و به بررسی نگرش دانشمندان در زمینه تبعیض جنسیتی پرداخته است. در واقع نویسنده در این اثر مجموع مقالاتی را دربارهی سیر تکامل زنان در جوامع بشری درج کرده است.
کتاب «علم و تبعیض جنسیتی» به این موضوع بیش از هر چیزی اشاره میکند که تئوریها و نظریههای علمی متاثر از تفکراتی بوده است که جهتگیری مردسالارانهتری داشتهاند. محیالدینبناب میگوید: «نظریهپردازی جامعه علمی در خلاء پیش نمیرود و در معرض سوءگیریهای رایج در نظام اجتماعی تثبیت شده قرار دارد. به این معنا که بر نتیجهگیریهایشان اثر گذاشته و گاهی آنها را میپوشانند. پیشداوری در علوم و آنچه به انسان و تاریخ و ارزشهای آن نزدیک است، معمولا نیرومندتر است»
نخستیشناسی، اصطلاح جدیدی برای شاخه خاصی از علم است که میمونها و انسانریختها در آن مطالعه میشوند. خود به تنهایی مطالعه جدیدی نیست و سابقه آن به زمانی بر میگردد که داروین برای نوع بشر منشا پریماتی مطرح کرد. این مترجم در اینباره معتقد است: «
زیستشناسی اجتماعی واژه بسیار جدیدی است که در فرهنگهای لغت پانزده سال پیش یافت نمیشود. این اصطلاح به طور ضمنی آمیزه دو علم جامعهشناسی و زیستشناسی است به گونهای که همبستگی یافتههای مطرح شده از هر دو را بیان میکند تا نوری بر منشا و ماهیت جوامع بشری بیاندازد. محیالدین با اشاره به این علم و درباره تشکیل تمدن جوامع بشری میگوید: « زنان شاید از آنجایی که بیشتر با طبیعت عجین بودهاند، بعد از سالیان طولانی توانستند به کشاورزی پی ببرند. میشود گفت ایجاد پایههای تمدن و تسلط به طبیعت، دستاورد زنان بوده است. دامپروری، سفالگری، نساجی، دباغی و خانهسازی و غیره، تماما از طریق زنان به دست آمده است.»
مفهوم «پدر» از کجا آمده است؟
نحوه ورود مردان به اجتماع زنان و شکلگیری مفهوم پدر و سرپرست خانواده یکی از اصلیترین روندهای تاثیرگذار بر اجتماع زنان بود. اینکه بعد از گذشت زمان مردها خود را مالک و صاحب زنانی دانستند که ابتدا مهمان جامعه آنها بودند این مترجم این فرآیند را اینگونه تحلیل میکند: «بعد از این ابداعات، تولید غذا بیشتر شد و مردان از شکار رهایی یافته و خطر آدمخواری نیز کمتر شد. این مردان بهتدریج وارد اجتماعات زنان شدند و مرد مهمان، کمکم به شوهر تبدیل شد و در تربیت پسربچهها، همیار دایهها شدند و با آشنایی از نقش مردان در تولیدمثل، در این مرحله بود که مفهوم پدر شکل گرفت و مردان، با تسلط بر کارهای تولیدی، مانند دامپروری، کشاورزی و دباغی و غیره، و با تصاحب ثروت، زنان را از جامعه به عقب راندند و اینگونه تبعیض جنسیتی و مردسالاری در جامعه شکل گرفت.»
کتاب «#علم_و_تبعیض_جنسیتی» نوشته «اولین رید» با ترجمه «ایرنا محیالدینبناب» در ۲۸۰ صفحه، به قیمت ۳۳۰۰۰ تومان از سوی نشر آموت منتشر شده است.