روزنامه جهان صنعت (ثمین مهاجرانی): نمایشگاه کتاب تهران، با وجود تمام انتقادهایی که به آن وارد است مهمترین اتفاق در حوزه ادبیات و نشر ایران است. برای همین هر سال بعضی از ناشرها در انتقاد به وضعیت برگزاری آن در این نمایشگاه شرکت نمیکنند، بعضی از ناشرها از شرکت در آن محروم میشوند و خیلی از آنها با وجود همه انتقادهایی که دارند از فرصت برگزاری آن استقبال میکنند.
بیست و ششمین دوره نمایشگاه کتاب که از فردا شروع میشود، آخرین دورهای است که وزارت ارشاد فعلی آن را برگزار میکند. به همین بهانه با نویسندهها و ناشرهایی حرف زدیم تا نظر آنها را درباره کیفیت برگزاری نمایشگاه بپرسیم خیلی از آنها ناامیدانه گفتند حرفی برای گفتن ندارند چرا که اوضاع را اصلا خوب نمیدانند و بعضی از آنها شبیه یوسف علیخانی (نشر آموت) گذر ناشران از گردنه سخت سال گذشته را آزمونی بزرگ میداند که با استقامت و پایداری ناشرها سپری شد.
به فعالیت بخشخصوصی بیعلاقه هستند
شهلا لاهیجی یکی از مهمترین ناشرهای ایران است. او که اولین ناشر زن ایرانی به حساب میآید و صاحب انتشارات روشنگران و مطالعات زنان است ... شهلا لاهیجی با اشاره به اینکه آینده نشر بسیار مبهم است، توضیح میدهد: «من نمیدانم در آینده چه بر سر ناشران و صنعت نشر میآید. یعنی کاش میدانستیم اوضاع وحشتناک است و درست نمیشود، آن وقت تصمیم قاطعی میگرفتیم که جمع کنیم و برویم اما ما کارمندهایی داریم که چشم امیدشان به ماست. ما به عنوان کسانی که کار فرهنگی میکنیم باید با بقیه فرق داشته باشیم. به هر حال در این اوضاع مبهم، اگر مردم کتاب نخوانند به آنها حق میدهم اما از این مساله غصه میخورم.»
اعتراض بیفایده است
زرتشت اخوان ثالث، فرزند مهدی اخوان ثالث و مدیر انتشارات زمستان است. او در پاسخ به سوال «جهانصنعت»، ناامیدانه از وضعیت نشر حرف میزند و میگوید: «نشر زمستان در نمایشگاه شرکت میکند اما ما کتاب تازهای منتشر نکردهایم. به هزار و یک دلیل از جمله مشکلات نشر (که بارها درباره آن حرف زدهایم)، عدم صدور مجوز برای کتابها، گرانی کاغذ و... . اما فعلا هستیم و با همان سابقه سال گذشته ادامه میدهیم تا ببینیم چه اتفاقی میافتد.» ...
امیدواری به مخاطب
یوسف علیخانی، مدیر نشر آموت امسال در ردیف 32 غرفه 46 نمایشگاه کتاب با 107 عنوان کتاب حضور دارد.
او با وجود اینکه مشکلات حوزه نشر را تایید میکند به حضور و حمایت مخاطب امیدوار است و آن را تنها راه بقای ناشران میداند. علیخانی به «جهانصنعت» میگوید: «نمایشگاه ربطی به این دولت یا وزارتخانه ندارد. من همیشه گفتهام که ای کاش دولتها، فقط این میز را بچینند و باقی آن را به مردم و ناشران واگذار کنند.
مردم به این کاری ندارند که وزیر کیست. کتاب مخاطب ویژه کتابخوان خودش را دارد. کسانی که کتاب نمیخوانند را نمیتوان کتابخوان کرد. برای همین مخاطب کتاب همیشه ثابت است و به همین خاطر، خیال من راحت است.
من میدانم مخاطب ثابتی دارم که به هر حال سراغ غرفه من میآید.» وی درباره مشکلات نشر در یک سال اخیر توضیح میدهد: «آرزوی من این بود که همه صنفها شبیه صنف نشر، منصف بودند و به مردم فکر میکردم. شما ببینید که در یکسال اخیر، همه اجناس سه برابر شدند اما کتابی که سال گذشته 10 هزار تومان بود، امسال 15 هزار تومان شده است؛ یعنی نیم برابر. این به خاطر در ارتباط بودن صنف ناشران با همدیگر است و اینکه خودمان با هم تصمیم گرفتیم هوای مردم را داشته باشم. با شوکی که سال گذشته به بازار کاغذ و صنعت نشر وارد شد، دقیقا به خاطر همین ویژگی سر پا ماندیم.به نظرم ناشران از گردنهای سخت و آزمونی بزرگ گذشتهاند که اگرچه ضررهایی به آنها وارد کرد اما از بعضی جهات هم خوب شد.
شبیه اینکه ناشران وابسته از بین رفتند و ناشرانی که به مخاطب متکی بودند، باقی ماندند. همچنان که نظارت ناشران روی کتابهایی که چاپ میکنند بیشتر شد و دیگر هر نوع کتابی چاپ نمیشود و کتابی که مخاطب دوست داشته باشد و از کیفیت برخوردار باشد، به چاپ میرسد.»