باغ سیمانی

نوشته یان مک ایوان

ترجمه وحید روزبهانی

160 صفحه

 جواد ماهزاده (شرق): <<باغ سیمانی>> در حوزه رمان های نوجوان دسته بندی نشده ولی می توان آن را متعلق به این سن هم دانست و آن را مطابق با روحیات و پسند این رده سنی تعریف کرد. <<باغ سیمانی>> داستان یک خانواده است که زندگی معمولی شان با مرگ پدر و سپس مادر، دستخوش بحران و اتفاق های نوپدید می شود. حوادث داستان به اندازه ای عجیب و محیرالعقول نیستند که تعلیق ایجاد کنند ولی نوع روایت و پیشبرد داستان به گونه ای است که خواننده را وارد روابط درون خانواده می کند و گام به گام با راوی نوجوان، جک به پیش می برد.

            ماجرا از جایی آغاز می شود که پدر قصد دارد دورتادور باغ را حایل سیمانی بکشد. مادر با این کار مخالف است ولی بچه ها حسابی ذوق می کنند. ذوق آنها هیچ پایه و مبنایی ندارد و تنها به این دلیل است که اتفاقی تازه و متفاوت را نظاره گر هستند. درواقع خروج از روندی یکنواخت و مشاهده حایلی سیمانی می تواند برایشان یک اتفاق باشد و بنابراین از آن استقبال می کنند. پدر که مردی شوخ و بذله گوست و هیچ یک از اعضای خانواده را از متلک هایش بی نصیب نمی گذارد، می میرد و چندی بعد مادر نیز به بستر بیماری می افتد. در این مدت، جولی، خواهر بزرگ تر وظیفه مراقبت از بچه ها و رتق وفتق امور خانه را بر عهده می گیرد ولی جک، قیمومیت او را نمی پذیرد و سرکشی نشان می دهد. در ادامه، مادر می میرد و داستان به یک نقطه عطف می رسد. نقطه عطف اینجاست که حالا جک نه به فکر بی مادرشدن، بلکه به این فکر است که چطور راه سلطه جویی خواهر بزرگ تر را سد کند و خود به جای او به عنوان حامی خانواده قرار گیرد. مساله غرور و بلوغ، کشمکش های خانوادگی، سرکشی های مختص دوره نوجوانی، رابطه مادر و فرزندی، قیمومیت درون خانواده، از دست دادن والدین و بحران های پس از آن برای بچه ها از جمله مضامینی است که در این داستان، با روایتی ساده و نوجوانانه - از زبان اول شخص - بازگو شده و <<باغ سیمانی>> را بیش از یک رمان بزرگسال، به رمانی نوجوانانه نزدیک کرده است. شاید بتوان این اثر را در زمره آثاری جا داد که هر دو رده سنی نوجوان و بزرگسال را دربر می گیرد و از این لحاظ، مرزی میان مخاطبانش نمی کشد.

            گره دیگر داستان زمانی ایجاد می شود که بچه ها نمی دانند با جنازه مادر چه کنند. برخورد آنها با جسد، به قدری واقعی و در عین حال غریب است که ماجرا را به طنز شبیه می کند. در این زمان، جز جولی، خواهر بزرگ تر برخورد سوگوارانه و محترمانه ای از جانب بچه ها نمی بینیم و آنچه بیشتر از جانب آنها سر می زند، رفتارهای رقابت گونه، پیشدستی کردن، لجاجت و معمابازی است که به داستان رنگ و جلایی طنزآمیز هم می دهد. قرارگیری در موقعیت مرگ مادر، درحالی که پدری هم در خانه نیست، موقعیتی عجیب و غیرقابل پیش بینی برای بچه هاست. هیچ یک برنامه و طرحی برای آن ندارند و نمی دانند چگونه با پدیده مرگ یکباره مادر مواجه شوند. مهم تر از همه، قضیه دفن مادر است. آنها در تصمیمی ناگهانی، مادر را به زیرزمین می برند و درون صندوقی می گذارند و روی آن را سیمان می گیرند. این کار به قدری عادی صورت می گیرد که گویی عجیب نیست و به هرحال باید جناره را در جایی دفن کرد! در این حین آنچه برجسته تر از مرگ مادر است، انگیزه رقابت راوی (جک) با خواهرش (جولی) است که تبدیل به گره اصلی داستان می شود. داستانگویی نویسنده به قدری واقعی و در راستای توصیف یک زندگی معمولی است که خواننده، کشمکش های درون خانوادگی آنها را به راحتی می پذیرد و آن را عجیب نمی یابد. در عین حال خواننده شگفت زده می شود که چگونه در بستر رخدادی فاجعه گونه، بچه ها اینقدر طبیعی رفتار می کنند و قضاوتشان درباره مرگ، تا این اندازه سطحی است و چه میزان آن را فاجعه و چه میزان مایه دردسر می خوانند.

            آنچه یان مک ایوان در این داستان به خوبی از عهده اش برآمده، توصیف حالات و روحیات کودکانه و نوجوانانه در یک خانواده و شرح گره ها و مشکلاتی است که بعد از وقوع مرگ مادر رخ می دهد و ممکن است بر روند اتفاقات تاثیر بگذارد. با خواندن <<باغ سیمانی>> این پرسش مطرح می شود که به راستی بچه ها چه تصوری از مرگ دارند، فقدان والدینشان را چگونه می بینند و پس از آن چطور به زندگی و مرگ می اندیشند؟ <<قیمومیت>> و <<سرپرستی>> یا آنچه از آن به عنوان سالار و سروری درون خانواده یاد می کنیم، یکی از مسایلی است که مک ایوان در رمان <<تاوان>> نیز بدان پرداخته است.

            در آن رمان نیز با دختری نوجوان روبه رو هستیم که احساس می کند باید از خواهر بزرگ ترش در مقابل یک مرد جوان مراقبت کند. او مادر را ضعیف تر و بی خیال تر از آنی می بیند که متوجه عمق قضیه شود و بتواند از بروز یک فاجعه جلوگیری کند، بنابراین خود دست به اقدام می زند و بحرانی فراگیر پدید می آورد که تا سالیان سال گریبان خود و خانواده اش را می گیرد. در <<باغ سیمانی>> هم پسر جوانی به نام درک وارد داستان می شود و با جولی که حالا به عنوان خواهر بزرگ تر، از قدرتی طبیعی در خانواده برخوردار است، طرح دوستی می ریزد. جک او را نمی پذیرد و از حضور گاه به گاهش در خانه احساس نفرت می کند. از طرفی، معمای دفن مادر در صندوقچه ای در زیرزمین و زیر تلی از سیمان، با حضور درک زنده می شود چرا که او نسبت به بوی بدی که در ساختمان پیچیده مشکوک است و می خواهد از منشا بو سر دربیاورد. مخفی کاری بچه ها در ماجرای دفن مادر دوامی نمی یابد و همه چیز برای پسر جوان آشکار می شود. حالا جک و جولی به هم نزدیک تر شده اند و همه اهل خانه می خواهند از رازشان - حضور مادر درون صندوقی انباشته از سیمان - مراقبت کنند.

            رمان یا داستان بلند <<باغ سیمانی>> بسیار ساده نوشته شده و مترجم هم کوشیده است زبان خودمانی راوی نوجوان را به مخاطب انتقال دهد. داستان دارای جزییات و شیطنت هایی است که خواننده نوجوان را هم خوش می آید. نویسنده توانسته است با قرار دادن راوی در موقعیت هایی واقعی، گذر او و یک خانواده را از شرایط بحرانی مرگ پدر و مادر و سپس معضلات درون خانوادگی نشان دهد و به این وسیله یک ملودرام رئالیستی را برای خوانندگان نوجوان و بزرگسال خلق کند؛ رمانی که توانسته واجد جنبه های آموزشی و روانشناسانه باشد و خلأها، بحران ها و کشمکش های دوره نوجوانی را در قالب داستانی خوشخوان ارایه کند. این رمان را وحید روزبهانی ترجمه و نشر آموت منتشر کرده است.

باغ سیمانی
70,000ریال

سایت فروش

آموت در آپارات

آموت در شبکه های اجتماعی

 

دانلود کتابنامه آموت

کتابفروشی آموت

 

تمامی حقوق مطالب محفوظ است 2023© طراحی شده بوسیله کتابدار

جستجو