پنیر هلندی
(رمان خارجی)
ویللم الشات
ترجمهی: سامگیس زندی
۱۴۴ صفحه
«قوانینی رویا و واقعیت را از هم جدا کردهاند که هیچکس نمیتواند توضیحشان دهد.»
ویللم الشات با نام اصلی آلفونس دی ریدر (۱۸۸۲-۱۹۶۰) نویسنده و شاعر برجستهٔ بلژیکیست. الشات یکی از شناختهشدهترین و مهمترین نویسندگان فلاندری قرن بیستم است و غیر از رمان پنیر، پدیدآور آثار دیگریست از جمله ویلای گل سرخ، رستگاری، چربزبانی و پای چوبی، بازنشستگی.
از ویژگیهای سبک الشات طنزهای گزنده، طعنهآمیز و غیراحساسی اوست با نگاهی رئالیستی به جهان و روابط اشخاص داستان. فضای داستانها با دقت و ظرافت خلق شدهاند و معمولاً کوتاهند، بدون کلمات اضافی و توصیف جزییات. آثار الشات روی هم رفته از هفتصد صفحه فراتر نمیرود. زبان او هوشیارانه و ساده است و حتی امروزه یک زبان مدرن محسوب میشود.
الشات در آژانس تبلیغاتی خودش کار میکرد گرچه دنیای تبلیغات را دوست نداشت. درست قبل از مرگش در سال ۱۹۶۰ احساسش را اینگونه بیان میکند: «نه تنها از تبلیغات، از دنیای تجارت هم بیزارم. رمانهای «چربزبانی» و «پای چوبی» را نوشتهام تا به نحوی خودم را از شر حرفهای ناگفتهام خلاص کنم. ناچار از مبادرت به تبلیغات تجاری بودم، چون گذران زندگی با قلم زدن ممکن نبود.»
آثار او هنوز بهطور گستردهای ترجمه و خوانده میشود. رمان پنیر تنها رمان فلاندریست که به سیوهفت زبان برگردانده شده است. بر اساس اغلب رمانهای الشات از جمله پنیر فیلم سینمایی و سریالهای تلویزیونی ساخته شده است. مجموعهٔ آثار او با جایزهٔ «نثر روایی جامعهٔ فلاندری»، جایزهٔ «کنستانتین هاویخنس» و جایزهٔ ادبی «جامعهٔ فلاندری» تقدیر شده است.
«سامگیس زندی» متولد ۱۳۳۹ و مترجم زبانهای هلندی و دانمارکی است.
از این مترجم، پیشتر ترجمهٔ رمانهای «اندوه بلژیک» نوشتهٔ «هوگو کلاوس»، و «فرشتهساز» نوشتهٔ «استفان برایس» در نشر آموت منتشر شده است.
نظرات:
الشات با قلم نافذ و طعنههای نازکدلانۀ مردی مینویسد که زشتیهای زندگی اداری را خوب میشناسد؛ خندهآور، و در عین حال غمانگیز.
مری الیزابت ویلیامز، نقد کتاب نیویورکتایمز
قدرت فوقالعاده الشات در سلطۀ سختگیرانهایست که بر احساسات خود تحمیل میکند؛ هر جملهاش از قدرت بیان یک شعر ناب برخوردار است.
سیمون کارمیخلت
این روایت الشات پر است از طعنههای درخشان. نویسنده شخصیتهای داستانش را با نوعی کینهتوزی سرد و ریشهدار اما شادمانه هدایت میکند. آثار الشات در زمرۀ آثار ادبی بزرگ اروپا قرار میگیرد.
فرانکفورتر آلگماینه سالتونگ
سرگذشت خندهدار یک کارآفرین تازهکار که بلندپروازیهای بیروح او با فقر کامل خودآگاهیاش همراه است. یک رمان دلنشین با طنز و تکنیکی ماهرانه.
سوزان اسمیت نش
پنیر هلندی طنزیست از دنیای خشن تجارت. تداعی درخشانیست از روابط دهۀ سی, دنیایی پر از گردانندگان هوشمند و تاجرهای شکستخورده.
هیچکس شکستهای خُردهبورژوازی را مانند الشات به تصویر نکشیده است؛ بیرحمانه در عین حال سرشار از ترحم.
هفتهنامه هومو