زهرا تیرانی، مترجم كتاب «شازده كوچولو» در نشست بررسی این کتاب گفت: «شازده كوچولو» كتابی جهانی است و چنان که گفته می‌شود بعد از انجیل پرفروش‌ترین كتاب در جهان محسوب می‌شود. به گمانم دلیل این استقبال این است که كتاب حرف دل تك تك انسان‌های روی زمین است. ناهید معتمدی نیز در این نشست گفت: ترجمه تیرانی ترجمه‌ای بی نقض و روان است و من از این حیث به این مترجم تبریك می‌گویم.
نشست نقد و بررسی كتاب «شازده كوچولو» روز گذشته 28 بهمن با حضور جمعی از علاقه‌مندان، نویسندگان و مترجمان چون نسرین وكیلی، شهلا انتظاریان، زهره حیدری، پروانه فتاحی، شهلا آبنوس و ناهید معتمدی در کتابخانه انصار برگزار شد.
تیرانی در این نشست گفت: «شازده كوچولو» دغدغه همه انسان‌هاست و آنچه دغدغه انسان باشد دیگر زمان و مكان نمی‌شناسد. این كتاب از این‌نظر شباهت به کتاب‌های دینی دارد و برای من اثر ارزشمندی محسوب می‌شود.
وی همچنین به شرح مختصری از زندگی نویسنده کتاب پرداخت و عنوان کرد: اگزوپری شخصیتی احساسی و عاطفی بود و از خانواده‌ای اشرافی در فرانسه برخاست. او در سن چهار سالگی پدرش و در 17 سالگی برادرش را از دست داد.
این مترجم افزود: اگزوپری مادر مهربان و خوبی داشت كه او را با موسیقی و ادبیات آشنا كرد. جوهره «شازده كوچولو» از كودكی در اگزوپری به وجود آمده بود. وی در سن 26 سالگی خواهرش را از دست می‌دهد و در سن 21 سالگی دلباخته دختری می‌شود که به دلیل شغل خلبانی نافرجام باقی می‌ماند. این موضوع كه خانواده دختر نگذاشتند با دختر مورد علاقه‌اش ازدواج كند در روحیه اگزوپری تأثیر گذاشت و به اضافه این‌كه او جنگ اول و دوم جهانی و فجایع ناشی از آن را تجربه می‌كند. سن 14 سالگی او مصادف با جنگ جهانی اول است و جنگ جهانی دوم نیز تا پس از مرگ او ادامه دارد.
وی توضیح داد: در دوران اگزوپری وحشی‌گری‌های بسیاری بین انسان‌ها به وجود آمد. قدرت‌های بزرگ جهان به جان هم افتادند و همه اینها در نوشتن كتابش بی تأثیر نبوده. او انسانی احساسی بود. او سرانجام با زنی ازدواج می‌كند كه ویژگی‌های منحصر به فردی داشت اما متأسفانه اگزوپری را درك نمی‌كرد. با وجود این نویسنده «شازده کوچولو» عاشق آن زن بود و با همه روابط سردی كه بینشان بود هیچ‌گاه او را فراموش نكرد. شاید مخاطب اصلی «شازده كوچولو» همسر این نویسنده فرانسوی است و می‌خواهد بگوید كه من چه‌قدر تو را دوست دارم.
گشتی در دنیای اگزوپری
ناهید معتمدی، نویسنده و منتقد كتاب‌های كودك و نوجوان نیز در این نشست گفت: ترجمه كتاب «شازده كوچولو» به قلم زهرا تیرانی ترجمه روانی است و من بابت ترجمه این كار به تیرانی تبریك می‌گویم.
این نویسنده و منتقد نیز به شرح زندگی اگزوپری و عنوان کرد: وی با مرگ برادرش مسئولیت خانواده را بر عهده گرفت و در 1923 به خدمت نیروی هوایی درآمد. در سال 1928 مأموریت دیگری برای رفتن به امریكا پیدا کرد و كتاب «پرواز شبانه» را نوشت كه مورد توجه نویسنده فرانسوی آندره ژید قرار گرفت و به زودی مقام ادبی و شخصیت هنری اگزوپری به اثبات رسید.
وی افزود: اگزوپری در سال 1935 با هواپیمای خود در اطراف دریای مدیترانه زیبایی‌هایی را تجربه کرد و در 1938 به امریكا برگشت. وی در سال 1939 نیز كتاب «زمین انسان‌ها» را نوشت كه در ایران با ترجمه سروش حبیبی منتشر شده است. این نویسنده به شدت انسان دوست است و قوه تخیل بالایی دارد و سهل و ممتنع می‌نویسد. شاهكار او «شازده كوچولو» اثری است خیال انگیز كه فلسفه دوست داشتن و عواطف انسانی را در سراسر این كتاب می‌توان دید. او به انسان‌هایی را كه در مادیات غوطه‌ور شده‌اند و پایبند تعصبات و خودخواهی‌هایشان هستند به عنوان «آدم بزرگ‌ها» به باد مسخره می‌گیرد و هرجا كه صحبت از آدم بزرگ‌هاست منظور او آن‌هایی است كه چنین ویژگی‌هایی دارند. آدم بزرگ‌ها خودبین‌اند.
كتابی كه با نهایت ایجاز نوشته شده
این نویسنده یادآور شد: «شازده كوچولو» اثری تأویلی است كه آن را فقط با روح زمان می‌توان كشف كرد. تأویل نگاه انسان را به اثر ادبی دگرگون می‌كند و نیاز انسان را در زمینه‌های فلسفی از میان برمی‌دارد. شازده كوچولو در این كتاب سیاره صلح را دوست دارد و به پرواز و زندگی نیز علاقه‌مند است. كشف و دریافت در آثار نمادین و به ویژه «شازده كوچولو» بسیار اهمیت دارد. این این كتاب با نهایت ایجاز نوشته شده. این كتاب متعلق به دورانی است كه آلمان نازی فرانسه را اشغال كرده است.
این منتقد توضیح داد: آثار تأویلی در بستر زمان نقد می‌شوند. این كتاب زمانی نوشته می‌شود كه نویسنده او در خاك امریكا سرگردان است. او در اوج پختگی این كتابش را نوشته و فلسفه او نیز متأثر از دوران اوست. هیچ‌كس گوش شنوا ندارد. اگزوپری در عین حال مرد عمل و مرد آسمان‌هاست. به قول یك روانشناس اگزوپری متكی بر نفس است و از تنش و ماجراجویی باكی ندارد و از مرز ناشناختگی می‌گذرد و به شناخت می‌رسد و از این كشور به آن كشور می‌رود و نگران آینده اروپاست. اگزوپری زندگی آدم‌ها را به بازی نمی‌گیرد و زندگی در سیاره صلح را دوست دارد و شازده حاصل بازگشتن به خود اوست. راوی از زندگی خودش حرف می‌زند. تصویر مار بوآ شكل كلاه شاپو، فیل در شكم مار بوآ است كه شازده آنها را می‌فهمد اما آدم بزرگ‌ها در این داستان مدام احتیاج به توضیح دارند.
معتمدی ادامه داد: آدم بزرگ‌ها در شازده كوچولو ظاهربینند و در اینجا فلسفه تعرضی است كه می‌توان درباره آن ساعت‌ها به بحث نشست. او رفتار آدم بزرگ‌ها را پرسش برانگیز می‌خواند. آدم بزرگ‌های او فلسفی-تاریخی‌اند و دو پهلو حرف می‌زنند. آنها نوع دیگری می‌اندیشند و نوع دیگری عمل می‌كنند. آدم بزرگ‌ها با میل درونی عمل نمی‌كنند. روساخت داستان داستان خلبانی است و ژرف ساخت درونی نوعی بازگشتن به خویشتن است. در صحرا بهانه آب نیست بلكه دغدغه شهریار كوچولو گم شدن حقیقت هستی است. داستان داستان خلبان و شاهزاده است. خلبان فیل را در شكم مار می‌كشد و شازده فورا او را می‌شناسد.
این كارشناس ادبیات كودك و نوجوان اضافه كرد: اگزوپری از آدم بزرگ‌ها بیزار است. رو ساخت سیاره 612 كشور آلمان و درون ساخت آن كره زمین است. نویسنده در این كتاب زمین انسان‌ها را توصیف می‌كند. شاهزاده معنای گمشده زندگی را در این كره می‌بیند و روی زمین به دنبال آن معناست.
كتاب «شازده كوچولو» با ترجمه زهرا تیرانی از سوی نشر آموت منتشر شده و در فاصله‌ای اندك به تازگی به چاپ سوم رسیده است.
